Leitung gambup vannuai Mihingte’ ThuneihnateTangkokhiatnaLeitung mihing innkuan khempeuh in pianpih thupitna lehliangko kikim a thuneihnate aneih uh ciaptehsakna in mikhempeuh ii suahtakna, diktatna leh leitung ah kilemna iiabulpi ahihmah bang in,Mihing thuneihnate thulimsim saklo-in simmawhbawl saknahangin mite lungsimtawng sukha in thangpaihna tawhngongtatna piangsak ahih manin, suakta takin thu gentheihnading, upna leh kimuanna neih theih nading, lauthawnna lehgiautauna omlo a nuntak theihna apiangsak leitung khat hongsuah zawh nading in mikim ii lunggulh pen hi ci-in kipulakkhiata ahihmah bang in,Mi khatpeuh in bangmah thukhuallo a, gitlohna lehzawhthawhbawlna tawh ki-ukna a deihloh manin atawpkhaknaah thauvui thautang tawh lehdona apian loh nading in upadikhutletna tawh hut zawh ding akisam ahihmah bang in,Gam khat leh khat kilawmtatna leh ki-itna khantoh semsemnading akisam ahihmah bang in,Leitung gambup Kipawlna ah a lut mipite in mihingte’thuneihna abulpite ahizong in, mihingte thupitna lehmanphatna ahizong in, pasal leh numei liangko kikim athuneihna thupi lak in Kithukimnalai sungah akipsak khit ban-ah tangpi nuntakna manawt zawh nading leh suakta zawthama nuntakzia khaisan zawh nading thupi kisa ahihmah bang in,Leitung Kipawlna gamte in Leitung gambup Kipawlna tawhmapang khawm in leitung gambup vannuai mihingte thuneihnaleh suahtakna bulphuh kawm in lapsang zawh nading thupilak-in sepzawh nading kiciamsa ciat ahihmah bang in,Hih kiciamna tangtunsak zawh nading in hih thuneihna lehsuahtakna teltheih leh laksiam ciatna in athupi pen ahihmanin,Tu in Leitung Kipawlna Khawmpi in hih Khuavannuai MihingteThuneihna Tangkona ahmikhempeuh in kipawlna kim in lungsimtawng ciat-ah guangin leitung gam khempeuh ah tua thuneihna leh suahtaknatethupilak zahtak tekin, thu kihilhsawnna tawh hanciam ciatnicih ahizong in, leitungbup a kipawl gamte ah amau gam ciatah a uk thuneite i ukna gamsungah om tangpi tangtatekiangah tua thute a tangzaitak leh lawhcing takin sanginzuihciat nading in hanciam ciatni ci-in deihsakna tawhakipawl gam khempeuh tungah hih khuavannuai thu tangkonapen gamkip leh mikim in akibanga zatciat theih nadingin tu-inhong tangko khia ahi hi.Thu 1Mihingte khempeuh in thupitak leh thuneihna tawh suakta takleh akibang in kipiang ciat ahi hi. Asia leh apha khentel theithungaihsutna nei ciat uh ahihman in khat leh khat sanggamunau lungsim tawh kithuah khop ding hi.Thu 2Mikim in Mihingte thuneihna leh suahtakna ah hihThupulakkhiatna sung ah a om bangin thunei thei kim ciat hi.Minam hang, ci leh sa hang, numei pasal hang, kampau hang,biakna hang, gam ki-ukna thu paizia leh lungsim puakziahang, gam mi ahihkeileh pianna puahna hang, neih leh lamhang, beh leh phung hang leh adang nuntakzia hang ahizongin kideidanna om sak loh ding hi. Tuaban-ah agam uh ki-uknadan hang, thukhenzia hang, leitung gamte lak ah aniamasanna bulphuhna hang,a gam uh in ukna aana neihna ahasuakta gam hihna hang, midangte ukna hang, amau lehamau ki-uk khalo gam hihna hangin ahihkeileh adang paulamin kideidanna om sak lo ding hi.Thu 3Mikim in nuntak na ah, zalen suahtakna leh bittak inlungmuan theihna ding nei thei ciat hi.Thu 4Akuamahpeuh sila saltang ahihkeileh sawltak ding in omsaklo-in, sal leh sal kizuakna namkimte kikham hi.Thu 5Akuamahpeuh bawlsiatna leh khelbawl a, mihing dan ahilovangkiamsak zah dong a kibawlna leh dan kipiaknate kizanglohi.Thu 6Mikim in upadi vai khempeuh ah mihing khat hihna bang atheihpihna nei ciat hi.Thu 7Mikhempeuh in upadi vai ah akikim ban uah, upadi inhuamkim in hutna ah kideidan selo ding hi. Hih tangkothukimna sungah a om thute deidan a palsatna leh deidansak thei hasuannate a omloh nading in upadi in humbit dinghi.Thu 8Gam ki-ukna thubullet sung leh adang upadi khatpeuh sungahakikoihsa mikim thuneihna bulpite apalsatna hangin apiangsupna baina athuakte in a gam sung uah aana nei thukhenzumpi in acingtak phatuam sakna pia ding hi.Thu 9Akuamahpeuh athu omlopi in kimat kihen mawkmawkna lehgamsung pan hawlkhiat thuak sak mawkmawk cih om theiloding hi.Thu 10Mikim in thuneihna, vaipuakte sepna leh khialhna hangathubawlna a thuak khakna ah thu khensatna ding a kisapciangin mimai enlo a, a diktat leh aana nei thukhen zum ahmipite mai-ah thusitna nei in thu kikhensat sak ding hi.Thu 111. Mipi mai-ah upadi om bangin thu kisit in mawhtatak hi cihakiciat masiah amah leh amah kihut theihna akim in neiahihman in akuamah peuh mawhneilo in kingaihsun phot dinghi2. Mi khat peuh agam uh upadi leh leitung gamte upadi tawhahizong in mawhsak huailo thu ahihkei nakleh thulimsim sakloa thukhensat sak mawkmawk cih om theilo ding hi. Amawhleh zong tua thu apian hun laitak a om zah danpiakna dingsang a kilawmlo leh a gikzaw in dan pialo ding hi.Thu 12Akuamahpeuh ii aituam vai, a innkuanpih vai, a inn a lo vaileh laikhak kizopna vaite ah ut thu mawkmawk tawh a thuomlopi in kinawngkai sak loding hi. Ama minsiat puamsiatnading in zong kibuluh thei mawkmawk lo hi.Tua bang a kinawngkai sakna leh kibuluhnate upadi tawhkikhaam ding hi.Thu 131. Mikim in amau gamsung ah utna mun peuhpeuh ah lal thei,teeng thei hi.2. Mikim in ama gam leh gam khat pepeuh pan lal khia thei,a gam uh zuankik thei hi.Thu 141. Mikim in genthei bawlsiatna a thuakkhak loh nading in gamdang khat peuhpeuh ah sutpom thei hi.2. Gam-ukna vaihang tawh ahilo thu leh leitung gambupkipawlna i ngimna leh thubulphuhte palsatna tawh a piangthute ah atung a thuneihnate kizang khalo ding hi.Thu 151. Mikhempeuh in gam khat teitei ii gammi khat suah theihnanei hi.2. Akua peuhmah a gammi suahna leh a gammi suahnakheltheihna thu kinial theilo ding hi.Thu 161. Akum cingsa pasalte leh numeite in a minam hang, agammi hihna hang, ahihkeileh biakna hang tawh ciangtanpaulap zong selo-in kiteeng thei, inn leh lo suang thei hiKitenna, kiten hun sung leh kikhen kibalna thu ah zong akikimin thuneihna nei uhi.2. Kiten a sawm tegel ii utna leh lungkimna bek mah tawhkiteeng ding uhi.3. Innkuan in mihingte nuntak khuasakna ah abulpi pen hi a, akhua a tui leh kumpite ii hutna leh venna ngah ding hi.Thu 17Mikim in a mimal in ahizong in midangte tawh kipawl inahizong in neih leh lam nei thei hi.1. Kuama neihsa kisutkhia mawkmawk theilo hi.Thu 18Mikim in suakta takin thu ngaihsun thei, lungngai thei,suaktatak a upna leh biakna nei thei hi. Hih thuneihna ah amabiakna, upna leh a suahtakna ah a ut bangbang in kheel theihi Amah guak ahihkeileh veeng leh paam, innsak innnkhangtawh kipawl in mipi mai ah aituam in ama biakna leh upnabangin suakta tak in pulak thei, genkhia thei, hilh thei, zuithei, bia thei leh zang thei hi.Thu 19Mikim in suakta takin lungsim geel a ngaihsutna leh thugenkhiat theihna nei hi.Tua thuneihna sungah kuamahkinawngkaisak lo-in upmawh sansat theihna ah a gam a leikikhen lo-in thu leh la, kan thei, sang thei, puaksawn thei hi.Thu 201. Mikim in lungmuang suakta takin kituahkhawm thei lehkipawlkhawm thei hi.2. Akuamah peuh kipawlna khat ah lut dingin hahtang inkisawl theilo hi.Thu 211. Mikhempeuh in amau gam kumpi sungah tangtak in amahtektek in ahihkeileh zong ama teel taangmi khat peuhpeuhtung tawn in kizom thei hi.2. Mikim in amau gam kumpina sepna ah akibang in luttheihna nei hi.3. Mipi’ deihna in kumpite aana neihna abulpi hi. Tua mipideihna pen ahun hun a kiteelna tatak tawh kilangsak ding hi.Kiteelna ah zong mikim in akilanglo in me pia sak ahihkeilehtua tawh akibang leh suakta lungkim tak in me pia ding hi.Thu 22Mikim in khua leh tui khat a teen khopna sungah kihelahihmah bangin khua leh tui humbit muanhuaina a neih khitbanah a gam i hanciamna ahizong in, leitung gamte panpihnatawh ahizong in, a gam i neih leh lam leh kilamzia tawhkizawitawn in a ma vaang neihna leh gamtat luheek ziasuaktatak in a khantoh nading in omloh pelmawh akisam ahineihna, mipi omdan leh ngeina lam thuneihnate avek in zeekthei hi.Thu 231. Mikim in na sep ciat theihna, nasep ding deihteel theihna,akilawm akituak leh anopci nasepna mun ngahna leh nasepneilo ahih khakloh nading in humbitna nei hi.2. Mikim in kideidanna omlo in akibang nasepna ah a thamankikim ding hi.3. Na a sem khempeuh in amah leh a innkuanpihte aading inmihing khat ii vangneihna tawh kituak in neek leh dawn acingtakzo sak sep thaman a kilawm zah in a ngah theih ban-ah a kisamlaite ah zong mite panpihna ngah thei lai hi.4. Mikim in ama ngah dingte a vaan ding in nasemte kipawlkhopna neihna ah kihel in kizom ding hiThu 24Mikim in a kilawm zah tawh kituak in a nai ciangtan zahnasep sep hun a neih theih ciat ban-ah a hun hun in khasumtawh awl hun leh tawlngak hun zong nei thei hi.Thu 251. Mikim in amah leh a innkuan pihte tawh cidam lungnuam anuntak nopsak theih nading, annek tuidawn, silh leh teen, innleh lo, zatui zaha tawh kikep nading leh khat leh khatkilunghimawhna tawh nuntak nuam khat ngah thei hi. Tuaban-ah ama’ ut thu a hilo in nasep a neih loh ciang, a cidamloh ciang, a hat nawnloh ciang, a meigon ciang, teek leh guaihun ciang ahihkeileh amah leh amah akikepzawh nawnlohciang, anneek tuidawn a giautau ciangin zong kitasam tuanhetlo in a lungmuan theih ding kul hi.2. Nauneih nupi hun leh naupangte in kep leh khoi akisapphat laitak hun in huh ding kisam phadiak hi. Ngeina bang akiteen kigiahna pan ahizong in, kitenna omlopi in ahizong in apiang naupang khempeuh in mite’ don leh kepna ngah ding hi.Thu 261. Mikim in pilsinna nei thei ding hi. Pilsinna ah atawm pen inlaisin ding patcilna leh abulpi lam-ah akhawnkhong in sin theihi. Patcilna primary sang ciang peuhmah pello a mikim inpilna kisinsak ding hi. Siamsil sinna leh nuntak kivaakna dingpilsinna pen a ut peuh in sin in, a tansang lam pilsinnaahihleh apilna uh tawh kizui in sin thei kim ding hi.2. Pilsinna in mihingte omzia a huamkim in a khangtosak ahihban-ah mihingte thuneihnate leh suahtakna bulpite thupilaakin thapiak sawn nading ahi hi. Pilsinna in gam khempeuh ah,minam phung leh tang ahihkeileh biakna pawlte ah khat lehkhat kitheihsiamna, kithuak siamna leh ki-it kingaihna apiangsak hi ding hi.Tua ban-ah kilemna leh daihna a omtawntung zawh nading in leitung gambup kipawlna in avaihawmna ah zong panpih thapiakna hiding hi.3. Nu leh Pa te’n atate un bang pilsinna lam sinsak huai hiamcih a teelsak masa thei ahi uhi.Thu 271. Mikim in amau khua leh tui ciat ah a zat ngeinate ahnuamtak in bual in, lasak leh laamna ah nuamsa in, natethupilsinna lam ah zong a mainawtna leh a hamphat lawhna tenga tangkha thei hiding hi.2. Mikim in natethu pilna pan hitaleh, lailam nasep pilna panhitaleh, lasak leh laam siamna pan hitaleh, amah tektek iipilna leh siamna tawh a sepkhiatna leh a matutpihna hanginmin neihna leh met ngahnate tang thei hi.Thu 28Mikim in hih tangkona laipi sungah kihel thuneihna lehsuahtaknate a tangtun sak nading in amau sung leh leitungdong in thupiak sawlna ah lawhcing sak ding hi.Thu 291. Mikim in ama pianzia noptak leh a picing sak thei pen ahiama omna khua leh tui tungah vaipuakna tavuan a nei hi.2. Ama thuneihna leh suahtakna thute a zat ciangin mikim inmidangte thuneihna zong theihsak a, thukhualna tawh ahizongin, democracy nuntak paizia a zang khuasakna munte ahgamtat hoih nading, mipite paidan siamna leh phattuamnading a piangsak zo ahih nading in upadi tawh akiphalzahciang bek zang ding hi.3. Tua akilawmzah phalna leh suahtaknate pen Gamkhempeuh Kipawlna ii ngimna leh thubullette tawh kilehbulhin zang ngeilo ding hi.Thu 30Hih thutangkona sungah akihel thuneihna leh suahtakna a siattheih nading ngimna tawh gam khat ading in hitaleh, mipawlkhat ading in hitaleh, milip ading in hitaleh, kihel in semthei lel hi ci-in deihkaih in khia theilo ding hi.