“ LO ZONG KHIAL LENG KUM KHAT KI ZAWNLAWH AA, ZI ZAWNG KHIAL LENG KHAN TAWN”KI CI EI ZO PAUNAK1.nu leh pa ong deih sak te teel zaw ding maw? eiNgaih ngait teel zaw di?Nu le pa thumang a nah lawh peek a cih bangin nule pa awi tawh ki teng le cin hoih pen ding hi. Nule pa awi tawh ki teng leng innkuan sung nuamban ah lei tungah khan sau ding ci lai hi(Exo20:12).2. Ei sang in U zaw maw? Nau zaw koi teel zawdi?ciamnuih leh cih tak a ki zang, “ A guh peh ding hikei” ii cih tei hang a u zaw zi pen hoih lo zaw hi.Numei u zaw ahih leh cidamana ki kim lohnahangin nupa kalah ki kam tamna piang thei hi. Tuaahih manin, zi ding pen kum 2,3 bang nau zaw lehhoih zaw hi.3.Mel hoih tebek teel zaw ding maw?Khang lui ten, Melhoih ning tui kidawn thei lo a cihmah bangin melhoihna sang lungsim hoih thupizaw hi. Pua tham mel hoihna, ki zepna sanglungsim Topan deih zaw hi (Ipet3:3-5), lungsimsiangtho va bang pil na ci hi.4. Pil na nei te bek teel maw?Nang tungah ki ngasa pen ing. Eg. M.A khat in laitan nei lo zi hong la leh lamdang hong ki sa dinghi. Zi cih pen haksat na mun leh nopna ah honghuh thei den ding thu pi mahmah hi. Eg. Na ci nalu khat na leh zatui neng bang neng khatpeuhpeuh ah lai thei zek ki sam ding hi. Na zi penmidang sang na muan zawk ahih kul hi. Laitan neilo khat in ZI degree nei khat tawh hong ki teng lehlamdang ki sa leuleu hi. Nang tungah ki nga sazaw ing.5.Ei ngaih te maw? Ong ngai te teel zaw di?Hi thei hi leh nang lungkimna pen nang ngaih tetung bek ahih manin, nang ngaih pen na ngah zawleh hoih pen hi. Ahizong khat ii ngaih zawkna tawhki itna pen tulngei lo ding hi. Itna ki kim (samebalance) hoih pen hi.6.Sum leh pai hau te maw? thu dik, thu khual teteel zaw di?Neih leh lam cih pen khualzin bang hi lel hi. Huihseem bang a leng mang thei hi lel hi aa, a diakdiakin Zomi te pen khang khat kan a hau ki tam lo ahihmanin, ahau khat na teel sang thudik, thukhualtee l zaw le cin hoih pen hi. Nang zong hau theilua hi teh.7.Mi zawng mah mah khat hi leh teel veve dingmaw?Mizawng khat hihna tawh tenpih ngam lah ken. Nalawm it pen zawn na (poor experience) sin khinahihmanin hau le cin hauh dan siam ding hi. Nangaih leh tenpih ngam lah kei ni cia. Zawn lehngau a thupi masa hi kei.8. A pil te maw? Ahau te maw? A mel hoih temaw?“Na tangvaal lai tak in na mitnih hongin zi zong in”Hih zong nang tungah ki nga sa ingh, Mipil degreenei khat na hih leh degree nei khat mah deih dinghi the, ahau na hih leh ahau mah deih ding hi the,a melhoih na hih leh melhoih mah deih ding hi teh,nang lung tung pen mah tel in. Laisiangtho in Zihoih pen (Paunak31) bup ah gen hi. Simin.9.A Kum tawm mah mah maw? A Kum tam mahmah khat koi teel zaw ding?Nupa sungah kum tam ki khai lua pen hoih lo hi.Nu pa kalah ki lungkim sak zo lo buai na lian penkhat hi. ( Nu leh Pa ki kal (sex) vai ah pen kum kikhai lua hoih lo hi. A U zaw a hi aa, a nau zaw ahizong kum ki khai lua hoih ngiat lo hi. (Book: Lifeand home value)10.A Mah cih bek a ci ten tan khat teel teitei dingmaw?Ama thu a sa zi pen hoih lo hi. Nupa cih penlutang nih a hih hang pum khat ding ahihmanin thukimang siam ding mah hoih pen hi. Ama cih bek aci zi pen et in zong nei ken. Ki kam kum thei lo zipen lak loh ding hoih zaw phial sa ing.11. Lawm leh gual hau mah mah khat teel zawding maw?Paunak Proverbs 18:24; 17:9, 17; 27:6, 9, 10, 14,17; 26:18-19; 25:8-10, 17, 19; 19:22; 20:6; 14:22, apaak tatna tawh lawm hau ahih kei nak leh bellawm haut e hoih sa ing. Lawm hoih ii cih pen “Afriend in need is a friend indeed”12.A ci lum he ha te maw? A ci vot dekdak te teelzaw ding?A ci lum nam ngiat om aa, ci vot nam ngiat zongki om hi, hih te gel ki leh bulh lian leh hoih lodia..hehehheeh13.A kan kuat kawi kawi nuam khat teel zaw ding?Ki it ki ngai cih te ki mang zo leng ah hoih pen hi.Sarah in zong a lawmpa Abraham thu gen na temang den in “Katopa” ci lai hi. Hong zah tak hongthupi sim tem ah tel in.14.Thu dot bawl ding a ut den khat maw? Ei cihbangbang ong mang khat maw?Nang cih dan hong mang den ZI zong gina cih pahding zong hilo aa, ama tungah thu dawt ut denkhat zong Zi gina hi khin lo hi. Tua ahihmanin kimang diamdiam ding thupi pen hi.15. A tawn tung a ngek bawl ding aut te deih zawmaw? Aki sap hun aa-mai biak siam zaw maw?Kam siam ngai dah leh lam phei tawndah om lo acih mah bang in ngek bawl leh mai biak ki deih tekden hi. Nupa kal ah kammal hoih veve zang siamleng innkuan sung nuam zaw ding hi.16.Ong nung zui sim2 leh na gam tat na khempeuh ong en cik khat teel zaw ding maw?Nu pi pa pi khit the ki muan mawh na ding in omloh ding thupi hi. Na nungak, na tangval lai dan inkamsiam lua ken, na kamsiam luat leh na nunghong ki zui simsim ding aa hong ki encik ding hi.“Na zi zawn lai tak na mit tang nih tawh zawng inla, na zi neihkhit teh alang bek ha king”17.Inn kuan nun tak na pen khat kia ta vuan hi a cinuam te teel zaw ding maw?Khat kia ta vuan ci a, a tha dah tenpih vet ken,Nupa ki lung tuak khua khat in zo lo a cih mahbang in khat ta vuan a ci tentan te bang kuasungnuam ngei lo ding hi. Sem khawm pang khawmmah thupi pen hi.18. Koi ci dan nu mei te na mu dah pen2 hiam ?A nuak hat te leh a kin geek sak te mu dah zeeling. Pasal te om loh kal aa a ki nungak sak tezong ka muhdah mahmah pawl tak khat hi.19. Koi ci nu mei te en pi thei zaw ?Pasian lam ah ki pia aa, a masang a lian zaw auzaw a zahtak siam te enpi thei ing.20. NU mei khat pen a mel hoih na tel zaw dimaw? A pil na koi teel zaw ding?Nu leh pan pen melhoih sang a pil mah hong deihsak zaw ding hi. Melhoih cih pen tu lai dan bangleh limlang ah hong ki en nuam ding aa, khedap tulsang mah deih in ki zep lam zong model nuamding hi. Nu leh pan hih dan te deih masa kei, nuleh pa tawh na ki lem na ding zi tel in.21. A mel a siat leh tel zaw veve ding maw?A melsia pen ngai masa in hong um keng hi.Ngaikei le cin lah ten pih veve ding maw ci kei ni teh,nang tung ki nga ei. Na neih loh sang hoih zawve.hehehhe22.Arna ding ut te deih zaw maw? Siang gen pah2sang thei te koi deih zaw?Siang gen pahpah ding te hoih zaw buang kelawm………23.PASal dang tawh a hun,a mun tawh ki tawh kituak aa, ki thuah leh sang siam di maw?setsanzii hong val luat leh bel tai zek kul ve,ahizong amun ahun na theih siam kul om ding aa,san siam loh ding om ding hi. A ma lungsim puakzia na theihkhit sa ahih teh nang khensat na thupilo dia.24.A heh baih, mi dang tawh a muang mawh baihte teel veve ding maw?Mi tawh hong muang mawh baih lua pen nangngaihna sang na lawmnu ngaihna lian zaw cih telin la, tenpih ngam lah ken.25.INN kuan sung na sep Nu mei te sep ding cihbek hi ci aa han ciam nuam te bek na deih hiam?Tua dan lungsim a pua numei pen deih huaimahmah hi. A hizong tua dan hong cih zenzenhang numei te sep ding bek hi lo hi. “Pasal tenzong an huan thei ding, puansawp thei ding,anseep thei ding numei te sep theih teng sem kimthei ding in a mau dam loh te a hih kei leh huhding a kulna ah huh thei ding thupi hi” EGWhite26. Thu ngaih sun mah mah te na deih semsemhiam?Thu ngaih sun mel lo aa lungnuntak cih zong ommihing te lak ah a om thei lua hi. Paunak sungahNgimna gelna om lohna ah khuami te kisia acihmah bangin, thungaih sun nuntak zia ding khantohzia ding vision a nei te ithuai, ngaih huai semsemhi.27.A tawn tung in na ki thuah pih zo den dinghiam?Na itna ngaih nak leh thuah pih den zo ding hi teh.Na gaih loh khat pen cimtak baih thei ding hi teh.Atawntungah na ki thuahpih ngam pen na itpen nazi hi ding hi. A tawn tung in na ki thuahpih ngamkei ding leh zi nei kei le teh …..28.Ong Uk nuam lua mah mah leh eee..?Uk nuam cih zong pen, nang na tei loh luat man hiding ahih teh, ong uk luat theih loh na ding inzahtak kai hisitset den in. Pasal a ki cian lo te penzi ten uk zaw deuh hi. Ki ciat sawm in.29. A Sep ding teng a sep khit teh suang tum pibang aa tu netnat khat hi leh ee?Sep ding a om kei leh bel a khawl ngak kul mahding hi. Sep ding om lo phawt ahih man, a hizongzihoih pen tawl ngak hun nei lo khawl man hun neikhol lo zaw hi. A ma khawlna lel bel maban tun ahih teh mawh sak pah ding hi sam kei.30. Kam tam mah mah khat hi leh na sang siamzo diam?Amun a hun thei lo aa a theu thei lo guah bang aapaupau bel vang hong pia lo a hih manin hilh kulding hi. Tua hong mang kei leh lah nang thu ci ni.Kamtam pau ten tampi khial a pau ip thei te mipilhi.31.A tawn tung in na gei ah om den ding maw?A tawn tungin na om sak den zawh leh bel ahaulam na hih teh na zi pen a hampha suak ding hi.Numei gina khat pen na sep hong zong hamtangding hi. Atawn tung in bel na gei ah om hong umnuam thei mah ve, na sep thadah man lel tak ahih leh ngaih sut huai………….32.Lawm ngaih hau mah mah khat na hi leh ee?A nungak lai takin lawm ngaih ahau ahih a na lungakiat ngap leh na ki teen ma in kan tel masa in,tua na theih pipi tawh hong it a hong zui ngamkhin ahih nak leh lawm dang ngai dingin patauhhuai lua kei33.Inn kuan sung ah nun tak zia a zong te bekmaw?Nu pa hih khit teh pen khat bek sep ding cih na hilo hi. Ki huh khawm liailiai ding hi aa, nuntak ziabel tham lo in nung leh mai lam ah zong na nih unki zop siam kul ding hi. Innkuan sung nuntak nabek thupi sa in setsanzii na nih un siam lo aa nanung na mai uh na ki kei uh leh hoih khin lo hi.34. Inn sung na sep bek sem ding maw? A pua lamah sep sem lo ding maw?Inn sung nasep bek sem ding hi pah sam lo aa,apua lam ah zong na sem ding hi lel hi. A hunzuizui dan hi mai hi…”Sum kuang in a lii khuatnumei in a man nawt”35.Ki zep uk mah mah nu mei hi leh deih zawmaw?Numei pawl khat pen a nupima ki zem cih tak kizem in a hizong a nupi khit the ki zem nuam nawnlo cih zong om thei lua hi. A kizem mah deih huaizaw ee..Melbek tham lo in um leh bel siangsakden ding aa, veng leh pam etteh tak cing in omding hi. EGWhite36. Sum zat hang mah mah hi leh ee?Innkuan sung hong ki tawng sak den pen sum lepaai vai mah hi pen hi. Sum zang siam lo khat pennupi cing papi cing hi nai lo ding hi. Sum ngah nazong ngaih sut kul hi. A bei sak pah pah sang azawng lam siam zaw leng hoih sa ing.37.Ei sum tha lawh s te ong ngen2 khat hi leh ee?Nupa na hih man un sum tuam neih thei lo hi uhteh, sum tuam kep a leh lungsim ki muan zawhlohna hi. Tua ahih manin na sum muh sunsunkemsak in la na zi muang mahmah le cin hoih hi.38. Thu kawi kaih pah2 khat hi leh ee?Lungsim kawi kaihkaih khat pen na ki teen ma intheih sawm in.39.A Tawn tung in zolzol mai biakbiak den kei dinghi leh ee?Mai zolzol biakbiak ut pen zi ding in deih huaimasa lo hi. Mi muhna ah zong ki lawm lo tua ahihteh ki ten ma thukhin khai masa in.40.NU mei hoih khat ih cih pen koi cih dan te hiamhi a tung a teng na sim khit teh ong gen kik ve vuaguai
No comments:
Post a Comment