Wednesday, 3 June 2015

Mizawng Tangval

Ka nuntakna sung ah ka thuaklah mahmah!

Keipen mizawng innkuan pan ka hi hi,khuapi khat ah inndei(room)sap aa khuasa ka hihman in ka deihbangin suaktalo hi ing, kamphatna tawh ka sangkahpih ngei kalawmpa tawh ka kimukha citciat hi,a'mahpen nuamsa'in a'ma aingiat Internet sai khatnei hi,hih khua ah ka omna thulela teng ka kigenkhit uhciang ka lawmpan a'sai ah khasumpiak a'hizongh ciin hongzol aihman in ken hihthei keining kacihang itna taktawh lemlel incia,hongcih takciangin  keizongh siamlo kahihmanin khasum zongh kulkei lawmta kitheihsiamna dan in ka manhunsim in ong huh ning ciin ka kithukim uhi keibel tawmkhat Lagelh ding neilaii kahihman in nisim ka paithei keihi.hibangin hun hongpai tozel in ka room sapman tukha ka piak zawh keileh omthei nawnlo ding ciin inn neiten hong zasakhin,ka lawmpa kiang lah ka gengam naikei hi,tuabangin ka om hithiatlaii takin ka Lagelhte a'leinuam mikhat hongpai citciat hi keizongh sum kisapluat man tawh dawngkhat ka zuakciangin innsapp,tuiman,meiman,teng kapiak khitciang tawmcikbek cianlaii sa'mhi, Lagelh ding khawlbawl phot in ka lawmpa sai ka ngaksak zawpianta hi.a'sawtsawt ciang ka lengla tekhat tawh ka kimeltheih ciangin ka hun a'mah tawh ka tamzat zawpian hi tuabang teng tawh itna thu ka ki genta mai uhi,a'mahpen sumhaute Tanu a'hi hi kei tawh ka kitehciangin kei aadingin kilawm ka sakeiphial hi himahleh ka ki it mahmah uhi.Nikhat party pai,inn ka tungkhit zawh a'sawtlo in phone honglut kahna aw hong ging bangci naihia ka cipah hi,a'thuteng hong gensiang pah hi.ka lungsim ah aw kei bangmah neilo a'tolteeng mikhat ban ah sep kician neilo,cih kei leh kei ka kihehnem tamai,tua kipan kimukhalo ding cih himawk aihman in ka lawmpa sai zongh ka pai keihi.tua bangin inn ah ka om kal in ka lawmngaihnu pa'n ka lawmpa kiang ah cikmah in na ki meltheih nawn kei un,cihthu hong genciang ka lungsim na mahmah hi,aihang ka nuntakna ka ki ngaihsut ciang ka thuak ding hi ciin ka ki hehnem zel hi hibang aa ka omlaii tak a'mah kiangpan phone hong lut ka ki phawknate uh ka ki genkhin ban ah coffee sai ah kimudingin ka kivaikhak uhi,lunglawpna tawh ka nangak hi.bangthu hiam a'Pa hongpai ka Tanu na it,na ngaih taktak leh nanungkik mai in, na aadingin lungkhamlohna hizaw dinghi acihciangin,telsiam lohna tawh "a'mah bangci aihia"? Ciin ka dottel ciang "lungtang nat" aneih thu hong genteh keilam pan hibangin a'Pa in hehpihna tawh ciin thu hong genciang a'mah tawh kikhen ding lah ka ngaihsunzo himahleh,a'Pa aitakciangin utkeitaleng ka hihthei bangmah omlo hi.ka lungsim na'mahmah zan ihmu theilo in ka omlaiitak kongkhak hong kikiu kekkek ka pusuahleh a'mah nahi lahnuam,lahdah cihdan khat in ka lungsim ah hong suah hi a'Pan pusuah ding nangawng a'dalden keii khat hia,ka ngaihsut ciang hong itna ka telsiam tektek hi zan hitaleh kei kiang hong tung aihman in ka vaipuak hongsuak hi,ahizongh neih leh lamh bangmah ka neihlohlam ka im nophang imtheih hong hinawnlo aihman in ka genkhia tamaihi himahleh a'mah ciahding a'ut vitkei hi miinn kawm hilaii ka hihban ah nekledawn ding muhtawm, netawm ka hihman in ka kisuang luaa keii hi,hibang thu ka gengen hangin ka Pasal hihna hongngiam tuam mahmah ding cih ka ngaihsut ciangin bangbang hileh ciin ka lawmpa bek hong huhtheih ding ahihman in ka vaiteng ka genciangin a'tanau te inn ah hong tungsak tamai hi hihmun pan a'hang tuamtuam tawh khuaneu/singtang lam ah innneu khat ka lawmpa mah in hong vansak natawh ka nih un,ka om uhi.sumlepaii kisapna hangin ka van gilneih teng hong beibei ta,tua kawmkal ah ka lawmnu a'natna hong kipankik zatui,zatang mah ah van gilteng beikhin damzo tuanlo,nikhat hong nasiapian aihman in zato puakloh phamawh tasawnsawn,ka kisam bangbang uh ka lawmpa hong piak,beklo ka omna dingte nangawng hong vaihawmsak hia,hih zato puakding tawh kisai ka lawmpa kiang ka genciangin ka lawmpa'n a'Pa kiang ap in hongcihteh ka phalkei hi,ka lawmpa tung ah ka hehphial hi ahizongh ka it,ka ngaih mahmah a'man zongh hong it mahmah hia.ken kemzolo cih ka kingaihsut ciang ka lungtang a'na mahmah hi,ka lawmnupen zato ah at a'kul,atloh a'phamawh aihman in sum ka thalawh ding cihtawh kalawmpa kiang ka gen hang ka lawmpa'n hong thukimpihlo hi,a'Pa kiang ap ding mah hong hanthawn keii hi(sum thalawhzo mahniteh,ahizongin na sum thalawh kal/sungin a'mah nabangci ding na khutsung ah banglo khat hileh)cih thu hong genciangin a'Pa ang ah ka ap tamai hi....

Theihna huang

Numei ten thuguk a ip zawh hun sung uh a average pen nai 47 leh minute 15 val hi lo hi.Numei za ah sawm nih leh nga(25%) ten a nuntakna ua a tuak kha thu hangun depression nei uh hi.Vietnam ah zi $6,000 in kilei zel hi.Chinese Actress Zhang Ziyi(Crouching Tiger Hidden Dragon), suzuak dingin ki muang mawh a, zan khatah million nih(2Million) man kici hi.Nupa khat zaw zaw in awmnatna a neih leh man lang takin a kawppih in zong nei pah hi.Guy de Maupassant in Eiffel Tower nuaiah lunch va ne se hi, a hang pen Eiffel Tower muh a cimtak luat man hi.Tuamun bek pen Paris khuapi a Eiffel Tower kilat theihlohna mun hi mawk aih ciang a.Planet dang ten ni pen kipei(spin) kawm in kimkot uh a, Uranus in bel kilumlet(rool) sa in kimkot se jen hi.Mihing ii’ lei pen octopus leh Sai’ mawn tawh kibang ci mawk uh ei.Scientist ten mihing ci tung khuat a nop penna mun siakmit ci uh hi.Giltui lua sangin taw leh pheibawm gol pen khuak adingin hoih zaw ci.Sun a ihmut in memory thapi in khuak leh lungtang natna tawh hong kipelhsak thei hi.France gam pen depression nei a tamna pen gam hi in a zomah U.S.A ahi hi.Ei guak bek a gamdai taka omna in i pumpi taksa galkap te thazaw sak thei hi.Mite adingin phattuamna i piansak ciang i pumpi taksa galkap te thahat tuam hi.Facebook ah a friend ten a unfriend mana kithat mi nga sanga tamzaw om ta hi.United Kingdom nungak tangvalno te she thum suah she nih in Pasian om  dingin um lo uh hi.Mi lungdam kipak  leh maitai den te in natna do zo zawdeuh uh hi.World Trade Centre ki suksiat lai in ui nih Salty leh Roselle ten a put e uh mittaw hih mun pan paikhiatpih thei uh ahihmanin Pasalpha pahtawina Medal kipia hi.Kum 1920 in Japanese Professor khat nitak a ciah simin a ui in Meileng khawlmun ah na dawn den hi.Professor a sih khitciang nangawn in a ui in nitak sim in a pu ciah hun kuan ciang meileeng khawlna ah va dawn zel lai jen hi.Zawh ngeu up ate a ham mun diakna uh pen Alzheimer a neih man uh kici.Sumkuang pen a hawng(lip) om lo in nungta thei lo hi, bang hang hiam cih leh a nungzang guh tua ah om hi.Kangaroo nu ten sul thum nei uh hi.German ten “Fucking Hell” kici bear nei uh hi.Russian mipi ten 9/11 5th Anniversary ah Monument 100ft a sang donate uh hi.Alu pen America gam lei a om masa hi in Asia ah ki tamcin pen hi. Soyabeans pen Asia gamlei a om masa hi in America ah ki tamcin zaw kik hi.Leitung galpi nihna lai in U.S Army ten Baseball dank hat Granade bawl uh hi.Naupan laia football a lunglut galkap sunga lut ten a zat siam ding uh lam-etna hi.Copenhagen khuapi  kum 2025 ciang Smoke-Free City hi thei ta dingin ki lam-en hi.Julius Ceaser pen pirates ten man uh a, amah a man pirates te kiangah a khailup ding thu gen hi.Pirates ten um lo lua in nuihsan vial uh hi. Ceaser tat khiat ahih khitciang amah aman pirates te man in khai lum takpi hi.Pizza Delivery pen leitunga nasep a lauhuai te lakah a ngana ahi hi.Military, police officers, Stunt Performer leh kangphelh te’ zawmah om hi.“The Lord of the Rings: The Return of the King” pen Academy Award a “Best Picture” la thei masa  pen ahi hi.Kum 2007 in IBM Researcher khatin America Nuclaer power pen a deih banga aman control zo ding zah dongin hack sak hi.“Checkmate” kici kammal pen Arabic pau “Shah mat” pana kilasawn hi in “The King is Dead” cihna ahi hi.Akon min tawn Aliaune Damala Bouga Time Puru Nacka Lu LU LU Badara Akon ci zen ve uh aw.

Cidamna mah thupizaw.

Mi cidam i cih tak ciangin taksa lam leh lungsim lam cidam tuak genna ahi hi.Taksa lam damna bek pen cidam cih hilh cian na dingin kicing zo lo hi.Lungsim leh pumpi a dam khawm kuul hi.lungsim lam dam lohna a nei te pen a meel pan mah mah un zong ki thei thei in, maitai ngei lo in, nuih ding zong haksa sa uh hi.Cidamna pen manpha mah mahin, suma lei theih zong hi lo hi.Lei theih hi zen leh tawm san man lo dinga, a leizo tam lo kha ding hi.Leitung buppi i nei phial zongin i cidam keiin, zawngkhal den kei mawk leeng a nawpna bangmah awm tuan lo ding hi.Cidam leh cidam loh a nawpna kikhai mah mah mawk hi.Cidam kei leng ngaihsutna hoih tak i nei kha phial zongin km zang khe thei lo hi.I dam loh tak ciangin cidam a nop lam leh a man phat lam ki tel thei pan se hi.Cidamna manpha mah mah ahih manin bangci leng cidam thei ding cih i kan zek ki tangsam hi.Cidamna dinga hoih khat peuh peuh i theih lehtua te zuih pah theih ding hoih hi.Zu leh tep le muamte cidam nangin hoihlo cih i theih leh zanglo ngam pah ding.Tuhun ciang cidamna lama nasem Health Department te kiang pan kidalna a tuam tuam kingah thei zel hi.Hi te zong lunghihmawha i neih ding thupi mah mah hi.Nat khit cianga ki khawi sangin nat loh naga ki dal pen pil van huai zaw hi.Laibu, T.V etc pan cidam na lam tawh ki sai thu tampi i thei thei hi.Hi te pen sin pah leh zuih pah ding hoih hi.I cidam theih nangin zuih ding a tuam tuam awm kha ding hi.Pumpi sianthona, kimawlna,neek leh dawn hoih, ihmut kham cih khong leh lungnawp khong thupi mah mah hi.Cidam masa lim lim phot leng i ki tangsapna dang te ki ngaihsun in, ki sem thei lel hi.Cidamna pen hinna zomah thupi pen ding hi.

Zatepp ong khawlsakzo zatui

Zateep ong khawlsak thei zatui tawmmanZateep ki deek nuamte aa dingin, Placebo sangin Cytisine a cih za tui nam khat ki deek theih na ding ol zaw in, a man zong tawm mahmah hi cih Researcher te'n gen uh hi. Kum khat vaal bang a sin sin khit tak uh ciangin Researcher ten hih zatui Cytisine pen Placebo sang in hoih zaw in zateep zongsat na a khawlsak thei leh mizawng gam aa dingin zong a pha tuammahmah ding zatui nam khat hi cih zong gen lai uh hi.England gam Londan a the Health Behaviour Research Center at University College Lon don pan lead researcher Robert West i gendaan ah " Zateep zongsangh te pen zatui/zatang neek kul lo a kideek zo zong pawl khat om veve a, aizongin a ki deek zolo a a sih ding a teep zong tampi mah om hi" ci hi.Hih zatui Cytisine pen former socialist economy countries gam te ah kum 40 sung bang ki zuak khin in, Tabex ci in kisam a, tu'n zateep zongsangh te kideek sak theihna'ng zatui hoih khat leh a tawm man khat ong hihi. A hih hang in United States sungah U.S. Food and Drug Administration i phalna nei lo a hih manin U.S sungah ki zuak thei lo hi.Hih zatui Cytisine a ne mite za ah sawm giat leh li (84%) pen za ki deek zong suak in, Placebo ne mite pen za ah 2.4(2.4%) bek ki deek zo hi, Researcher te muh khiat na ah.Leitungah Zateep zngsangh sa mitampi pen ki deek nuam mahmah in, pawl khat pen ki deek theih na ding conseling ki pia lo, pawl khat leuleu zatui tam man lu ain lei zong lo cih bang in a ki deek zolo tam mahmah hi cih Researcher ten mukhia uh hi.

Lungngai khawmni

Lungngai khawmni

Koi hoih zaw-in, koi teelhuai zaw?• Mite lam na pialsak thei-a, lam maan na hilh thei hi. • Mite na thanemsak thei-a, mite tha na pia thei hi. • Mite na neumuh thei-a, mite na thupisim thei hi. • Mite na simmawh thei-a, mite na hehpih thei hi. • Mite na haza thei-a, mite na lungdampih thei hi. • Mite na niamkoih thei-a, mite na laamto thei hi. • Mite na langpan' thei-a, mite na angvan' thei hi.• Mite na puksak thei-a, mite na phongkik thei hi.•Mite na khialsak thei-a, mite na pantah thei hi.• Mite na gensia thei-a, mite na phat thei hi.• Mite na muhdah thei-a, mite na it thei hi.• Na puk thei dinga, na thokik thei ding hi.• Na kiniamkhiat thei-a, na kiliansak thei hi.• Na guallel thei dinga, na gualzo thei ding hi.• Na ma bing kha dinga, na ma kihong thei ding hi.• Na lungkham thei dinga, na lungnuam thei ding hi.• Ahoih lohna i mu thei-a, ahoihna zong i mu thei hi.• Khaici sia i vawh thei-a, khaici hoih i vawh thei hi.• I kitawng i kisel thei-a, i ki-it i kilem thei ding hi.• Tampi i pha thei-a, pumkhat i suak thei hi.• Thusia i bawl thei-a, na hoih i sem thei hi.• Hell i tung thei-a, vangam i tung thei hi.• Jesu i nial thei-a, Jesu i nei thei hi.• I kikhen thei-a, i kigawm thei hi.