Tuesday, 29 December 2015

Khangnote tungah ngaihsut piana

Khangno(Zi/Pasal nei nailo)te' tungah ngaihsut piakna

=> Na lawm ngaih nu/pa tung panin itna maan taktak na ngah nop leh Pasian' deihna tawh a kituak lo teng hemkhia masa in.

=> Na lawm ngaih nu/pa cih bangbang na man manin hong it ding sangin, Pasian deihna bangin nungta a, Pasian in hong it ding thupisak zaw in.

=> Na lawm ngaih nu/pa nang tungah lungkim/lungdam ding sangin, nang tungah Pasian' a lungkim/lungdam ding thupisak zaw den in.

=> Na lawm ngaih nu/pa cih bang mang lo a, ama hong muhdah ding sangin, Pasian deihna bangin nungta lo a, nang tungah Pasian a lungkim loh ding lauhuai zaw hi.

=> Na lawm ngaih nu/pa sangin, Pasian hun na piak ding thupisak zaw in. Pawlkhatte in a lawm ngaih nu/pa ading bekin ahun uh beisak uh a, Pasian ading hun nei nawn lo thei uh hi. Nang tua bangin na om kei ding hi.

=> Na sunga om itna sangin,na pumpi(melhoihna)a deih zaw leh a lunggulh zaw pawlkhat om ahihna phawk gige in la, pilvang takin kidawm in.

=> Mi khempeuh um pahpah muang pahpah kei in la, ahi zongin mi khempeuhte up theih muan theih dingin nuntak sawm in.

=> Na lawm ngaih nu/pa cih bangbang mang lecin hong it kha mah dinga, ama cih bangbang na man' zawh nawn loh ciangin, hong itna kiam/bei lel ding ahihna phawk in.

=> Lawm ngaih pen a ngeina dan leh cimphawng bangin ngaihsun kei in la, khang tampi ading asia/apha kipatna bulpi ahih lamtak zong phawk gige in.

=> Mi namdangte pi-et tuan se kei in la, na mipihte zong neu muh pah se kei in. Kua sungah itna maan taktak om zaw a, kua tawh kiteeng leng, ka Pasian leh ka tu leh ta khang adingin hoih zaw ding hiam cihte limtakin ngaihsun zaw in.

=> A piantheih maimai nak leh, gamkhat, minam khat, khua leh tuikhat leh upna kibatpihte mah teenpih leeng hoih pen ding hi.

=> Na lawm ngaih nu/pa pen mi kician khat ahi takpi mah hiam cih kan masa in. A mel hoihna enin mawk ngaih pah kei in. Lungsim hoih maw hoih lo cih leh gamtatna lamah bangci nuntak cihte theih masak sawm in.

=> Pasian' deihna banga ki-it/ngaih theih lohna nungah buaina leh haksatna lianpi om ahihna phawk gige in.

=> Nang sangin Pasian a thupisak zaw bilbelte khawng hoh ngai lel lecin khial lo zawsop ding hi teh.

=> Online sung panin zong huih thau kilawn ziahziah ahih manin kidawm mahmah in. Hih huih thaute in hong kha taktak leh nat tuak veve mawk hi.

=> Amah sangin Pasian na thupitsak zawkna hangin a lungkim lo na lawm ngaih nu/pa pen hong it/ngai taktak lo ahihna phawk in. Bang hang hiam cih leh Pasian a thupisak mite' tungah a lungkim/lungdam theilo, lawm ngai nu/pa sungah Pasian kiang pana hong pai itna om lo cihna ahi hi.

=> Na lawm ngaih nu/pa in, Leitung thu sangin, Pasian thu lamah hong thahat pih zaw hiam cih en gige in.

* Bang bang hi ta leh, Pasian a it/zahtak khawm lawm kingaite ki it/ngaihna mah hong kip hong kho dinga, tua bang mite mahin innkuan hoih/nuam hong lam khia-in khazih gam zaisak zo bek ding uh hi.

Laisimdan in ipumpi ading phattuamna

Laisimna in i pumpi aa ding phattuamna nam tampi hong pia

Laisimna in…

● Khuak siatna pan hong dal thei hi.

● Laisimna in lunggimna hong kiamsak thei hi.  (Lungsim tawmvei apualam khuadak sakthei hi.)

● Thu ciaptehna hoihsak semsem hi. Nuntak dan ding hong hilh in i nuntakna hong picing sak thei hi.

● Thu hong ngaihsun sak thei hi. Thu khat peuh ah hong lunglut (Concentration)sak thei hi.

● Agik niai nuai ih pumpi tawmvei hong tangzang sak thei hi. Ih natnate hong nuamtuam sak thei hi.

● Lungkia in thanenna te hong damsak thei hi.

● Ahoihlo ngaihsutna te pan hong honkhia thei hi.

Nisim in laisim in. Na nuntakna ah lungnop daihna te nang tawh hong om khawm den tahen.

Na lawmpa omlohkal in thusim hong gen nuam ing

Na lawm pa theih lohkal in thu khat ong gen nuam ingh, na lawm pa in ong it ong ngaih mahmah leh om thei lo a hih man in ong tenpih a hih mah bangh in-

Na lawm pa na hopih thu na gen ciang ki dopsiam inla pilvang mahmah in, ki it ki ngai mahmah ih hih hangin khat veivei tua bang ong ci-ci in ih gen loh hang ki khasia sim giugeu thei hi.

1- Na kum tawh ki tuak kei nagamtat nasep nabawl ci kha ken.

2- Ih ta te tom si ee, sang si ee,  a mel sia si ee nang bang kei si ee cikha ngei ken.

3- Na lu tol ta, na samkang ta, tek lua ta teh cikha ngei ken.

4- An hai si cia, ne zo si cia, na ne beh lailai dia ci kha ngei ken.

5- Kei sep sa bekbek hi ci kha ngei ken.

6- Nong nialnial ciang ka thei pan ve....Ai hang cih te gen kha ngei ken.

Note:- Hih atung aa teng pen numei- nupi te aa ding bek hi lo in pasal- papi te aa ding zongh a hihi.

Sisan Nam tuamtuam

Sisan nam tuamtuam in thugen;- (A,B,O,AB)                                                                                                        ------------------------------------------------------------------------                                                                                         (A)-Numei/Pasalte,ithuai-ngaihhuai uhi Lawmngaih khit ciang kip suak uhhi. A hilut-lut omte mudah thei uh hi 67 % itna  nei uh hi. Maitai thei napi uh, thukihilh leh laniallo, lah zuilo  uhi Lawm ngaih vai ah tuaklo thei uh hi. Nuih maiden uhhi.

(B) - Numei/Pasalte, hisit set nuam uhi. Angaihna lak-khia napi-in kithusimlo thei hi. Nasep dingkhat seppah ding thadah thei uhi. 85% itna nei uhi. A hoihlohna ah mi pumhuat thei uhi. Amauthu bek thusa in lungsim hoih thei uh hi.

(0) Numei/Pasalte ngaih huai uhi. Khatvei -vei Naupang vai in om thei uhi. Angaih khat uh genkhia ngamlo in, alungsim_ tawng pan ngai uhi. Ama cihbek citeta (kiplet) thei uhi. 52% itna nei uhi Khat veivei mi olmawhlo thei uhi. Amit hahdan uh ngaihbang thei hi.
                                    

(AB)-Numei/Pasalte alungsim uh hoih in,thugen siam thei uhi.  Aphutkhak thute genkhialo in im thei uhi. Thusianggen ding gih (haksat) ngaihsut uh hi. 71% itna nei uhi. Hongtaihsat sawmlezong phamawhlo ci thei uhhi . Alungsim uh picing hi.

(Tha hongpia a hongsimsak khempeuh)
Lungdam                                    

Acitak Pasal, Zukhamkham khat

Zu kham pa(အရက္သမား) a hih hang a citak pasal leh zi hoih zipil.

Ni danglai in papi khat zukham in inn ong ciah hi, inn a'tunciang in ki tom gawp in suih manpeuh sui in lot manpeuh lawn in tua kawm mah in tutna tungah tuk in ong om hi.

A zi-in a theih ciangin va pai in vakhoi aa a'nik a'puante laihsak in ong angkawi in lupna ah ong sial hi.

A zi zongh zingsangtho baih in anlim mehlim theithei bawlsa leh a'lawmpa nek lian ding in ong koihsak hi, sabuai tungah a zi in ka vanleiding ompakin va leipak ning maw u, ong ciah pah ning maw ci-in na koih hi.

A lawmpa zongh a'thawh phet in ki suang lua leh maizum huaisa in inn nuai-khan ah ong tuaksuk hi, ong kahtokik in a'tate zongh ong tho uh in ong ki ho uh hi.

A pa in a'tapa kiangah za ni bang ci ka hia ci-in ong dongh hi, a'ta in pa aw nang za ni nong ciah ciang zukham lua in ka nu in hoih tak in ong khoi in ong kem aa, tua laitak in ong khoih ong lawng ke'n ken zi ka nei hi ci-in na dawng hi ci-in na dawngkik hi ci-in a'tapa in gen hi.

Hih thu en pakleng a'pa uh zukham mahmah hangin a'lungsim citak in a'zi bek mah a'lungsim sungah om in a citak pasal khat, papi khat a hih na ong ki langh hi(zu a kham hang).

A zi zongh zi hoih zi pil, nupi, numei khat a hihna ong ki langh hi.

Friday, 4 December 2015

ျမန္မာပရိသတ္ေတြ စိတ္မပ်က္ရေအာင္ ၾကိဳးစားသြားမယ္လို႕ ကတိေပးလုိက္တဲ့ ဗီယက္နမ္မယ္ ငုရင္ထရန္ဟုရန္ေမ

ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားၾကီးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အႏုပညာေလာကထဲမွာ ဟုန္းဟုန္းေတာက္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားၿပီး ႏႈတ္ခမ္းနီမေလးရဲ႕ ခ်စ္ခင္မႈနဲ႕အားေပးမႈကုိ ရရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ အကယ္ဒမီ ေနတိုးနဲ႕အတူ ျပစ္မ်ိဳးမွဲ႕မထင္ လွပၿပီး  ျမန္မာျပည္ပရိသတ္ေတြ သာမက ကမၻာေပၚက ပရိသတ္ေတြရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈကုိ ခံေနရတဲ့ Miss Universe  ဗီယက္နမ္ ၂၀၁၄ အလွမယ္ ငုရင္ထရန္ဟုရန္ေမ နဲ႕အတူ ၂၀၁၆ မွာ ရုိက္ကူးမဲ့ ျမန္မာ ဗီယက္နမ္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားၾကီးအတြက္ စာနယ္ဇင္းမိတ္ဆက္ေတြ႕ဆံုပြဲအခမ္းအနားကုိ ( ၂.၁၂.၁၅ ) ရက္ေန႕ ေန႕လည္ ၁ နာရီတြင္ေတာ္၀င္ဂါးဒင္းဟိုတယ္မွာ အႏုပညာေမာင္ႏွမေတြ စံုစံုလင္လင္နဲ႕ စည္ကားသိုက္ျမိဳက္စြာ ေတြ႕ဆံု က်င္းပခဲ့ပါတယ္။လူမႈကြန္ယက္ စာမ်က္ႏွာေပၚက အလွဓာတ္ပံုေတြကတစ္ဆင့္ ပရိသတ္ရဲ႕ ခ်စ္ခင္မႈနဲ႕အားေပးမႈကုိ ရရွိခဲ့ေသာ ဗီယက္နမ္ အလွမယ္ ငုရင္ထရန္ဟုရန္ေမဟာ စာနယ္ဇင္းရွင္းလင္းပြဲအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႕ ညေနေျခာက္နာရီခြဲမွာ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ႏွစ္ရက္ေန႕တုန္းကေတာ့ ေရႊတိဂံု ဘုရားသို႕သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ခဲ့သလို ေရႊတိဂံုဘုရားေအာင္ေျမမွာ ဘုရား၀တ္ျပဳကန္ေတာ့ခဲ့တဲ့အျပင္ ေမြးနံ တနလၤာေထာင့္မွာ လဲ ေရသပၸာယ္ခဲ့ပါတယ္။ ေန႕လည္ ၁ နာရီ စာနယ္ဇင္းရွင္းလင္းျပီးအျပီး သူမနဲ႕  မီဒီယာေတြ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္ သိခ်င္တာေတြ ေမးျမန္းျဖစ္တဲ့အခါ-ျမန္မာပရိသတ္ေတြ အရမ္းအားေပးတာကို ေတြ႕ရေတာ့ ဘယ္လိုခံစားရပါသလဲ။ပထမဦးဆံုး ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ မလာခင္တုန္းက အရမ္းစိုးရိမ္ခဲ့ပါတယ္။ အမွားေတြ လာေတြလုပ္မိမွာကို အရမ္းစိုးရိမ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာပရိသတ္ေတြကို ကုိယ့္ကို ညိဳညင္စိတ္ပ်က္သြားမွာ စိုးလို႕ပါ။ ဒါေပမဲ့ အခုေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ပရိသတ္ေတြက အရမ္းကို ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႕ၾကိဳဆိုတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႕လို႕အရမ္းကို ၀မ္းသာမိပါတယ္။-ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရုပ္ရွင္ကားၾကီးရုိက္ဖို႕အတြက္ ကမ္းလွမ္းခံရတာေတြကို ဗီယက္နမ္ မီဒီယာေတြေရာသိလား။ ဒီသတင္းအေပၚမွာ ဘယ္လိုတုန္႕ျပန္မႈေပးၾကလဲ။က်ြန္မ ဒီေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ကေန အျမဲ update လုပ္ေနတာမို႕ ဗီယက္နမ္ မီဒီယာကလဲ သိပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြကလဲ သိရွိပါတယ္။ ဒီရုပ္ရွင္ကားကေနတစ္ဆင့္ ဗီယက္နမ္နဲ႕ ျမန္မာႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားမွာ ရင္းႏွီးမႈေတြ ပုိၿပီး တိုးတက္လာလိမ့္မယ္လို႕ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။-ကုိေနတိုးကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စူပါမင္းသား၊ သရုပ္ေဆာင္ပုိင္းမွာ သူ႕ထက္စာရင္ ပုိအေတြ႕အၾကံဳရွိတယ္ဆိုေတာ့ ကိုေနတိုးဆီကေန သူဘယ္လိုအေတြ႕အၾကံဳေတြရမလဲ။ မင္းသားၾကီးနဲ႕တြဲဖက္သရုပ္ေဆာင္ရမယ့္အတြက္ စိုးရိမ္စိတ္ေရာရွိလား။ကိုေနတိုးက ၀ါရင့္သရုပ္ေဆာင္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မုိ႕လို႕က်ြန္မဖက္က စတင္ သရုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႕ သိရခ်ိန္မွာ စိတ္တက္ၾကြမိပါတယ္။ ဒီရုပ္ရွင္ကားမွာလဲ က်ြန္မအတြက္ အႏုပညာ အေတြ႕အၾကံဳေတြလဲ အမ်ားၾကီးရမယ္။ လုပ္ကြက္ေတြလဲ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ြန္မ ဒီဇာတ္ကားကုိ လက္ခံခဲ့တာပါ။ Miss ဗီယက္နမ္ First Runner Up တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ျမန္မာနဲ႕ဗီယက္နမ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရးက က်ြန္မရဲ႕ တာ၀န္လို႕ယူဆထားပါတယ္။-ျမန္မာပရိသတ္ေတြကို ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။ျမန္မာႏုိင္ငံကို ပထမဆံုးေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္ ေလဆိပ္မွာ ရရွိခဲ့တဲ့ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲၾကိဳဆိုမႈေတြေၾကာင့္မို႕ အရမ္းကိုေက်နပ္ပါတယ္။ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ အားေပးမႈ စိတ္မပ်က္ရေအာင္ ၾကိဳးစားသြား ပါမယ္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ ျပန္လာတဲ့အခါက်ရင္လဲ ဒီလိုမ်ိဳး လႈိက္လွဲတဲ့ၾကိဳဆိုမႈေတြနဲ႕ၾကိဳဆိုၾကပါဦး။ ျမန္မာပရိသတ္ေတြကိုလဲ အရမ္းခ်စ္ပါတယ္။ အားေပးၾကပါဦးရွင္။

အိမ္​အျမဲသန္​႔႐ွင္​း​ေန​ေအာင္​ လိုက္​နာသင္​့တဲ့အခ်က္​(၉)

အိမ္အၿမဲသန္႕ရွင္းေနေအာင္ လုိက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ (၉)ခ်က္

မိမိရဲ့အိမ္ေလးဟာ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္ေနၿပီး ေနခ်င္စဖြယ္ ျဖစ္ေနရင္ အလုိလို စိတ္ၾကည္ႏႈးမႈ ရရွိၿပီး ေနေပ်ာ္မွာပါ။ အဲ့တာေၾကာင့္ အိမ္သန္႔ရွင္းေအာင္ေန႔စဥ္ျပဳမူ၊ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ (၉) ခ်က္ကိုေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္........

၁။ မနက္ထတာနဲ႔အိပ္ယာသိမ္းပါ။ အိပ္ယာသိမ္းတာ ၅မိနစ္ေလာက္ပဲၾကာပါတယ္။ မနက္ကတည္းက အိပ္ယာမသိမ္းခဲ့ရင္ အလုပ္ကေန ပင္ပင္ပန္းပန္းျပန္လာတဲ႔အခါ ရွဳပ္ပြေနတဲ႔ အိပ္ယာကိုၾကည့္ၿပီး ပိုစိတ္ရွဳပ္သြားတတ္ပါတယ္။

၂။ တစ္ေန႔အ၀တ္တစ္ေန႔ေလွ်ာ္ပါ။ ေရခ်ဳိးရင္းနဲ႔အဝတ္ႏွစ္ထည္၊ သံုးထည္ေလွ်ာ္တာကတစ္ပတ္စာလံုးစုေလွ်ာ္တာ ထက္စာရင္ အခ်ိ္န္ေရာ၊ လူေရာ သက္သာပါတယ္။

၃။ ညစာအတြက္မနက္ကတည္းက စဥ္းစားထားပါ။ ဒါကလည္း အခ်ိန္ကုန္သက္သာေစတဲ႔ နည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

၄။ အျပင္သြားတဲ႔အခါ ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို စာရင္းလုပ္ထားပါ။ လုပ္စရာေတြလည္း မက်န္ေတာ့ဘူးေပါ့။ တစ္ခုလုပ္ၿပီးမွ ေနာက္တစ္ခုလုပ္ဖုိ႔စဥ္းစားရင္သြားၿပီးသား လမ္းကိုႏွစ္ခါျပန္သြားရတာမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္ပါတယ္။ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုဆက္တိုက္လုပ္ရေတာ့ ေရရွည္မွာ အခ်ိန္ပိုေတြ အမ်ားႀကီးထြက္လာပါလိမ့္မယ္။

၅။ ညစာစားၿပီးတဲ႔အခါ မီးဖိုေခ်ာင္ကိုသန္႔ရွင္းေအာင္လုပ္ခဲ့ပါ။ တစ္ေနကုန္ပင္ပန္းေနလို႔မနက္မွပဲ ပန္းကန္ေဆးေတာ့မယ္ဆိုၿပီး ထားထားတာမ်ိဳး၊ မနက္က်လည္းျပန္သံုးရမွာပါေလဆိုၿပီး စနစ္တက်မသိမ္းဘဲ မထားခဲ့ပါနဲ႔။ မနက္ျဖန္ကိုသင္ျမင္ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ သင္မထင္မွတ္ဘဲ မနက္အိပ္ယာထေနာက္က်သြားတာမ်ဳိး၊ အေရးႀကီးကိစၥတစ္ခုခုေပၚလာလို႔ ျမန္ျမန္သြားရေတာ့မယ္ဆိုရင္သင္မထင္ထားတဲ႔ အရာေတြက သင့္ကိုေႏွာင့္ေႏွးေစတာပါ။

၆။ သူ႔အခ်ိန္နဲ႔သူသတ္မွတ္ထားၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ႔အတိုင္းလုပ္ပါ။ ဘယ္အခ်ိန္ကေနဘယ္အခ်ိန္ထိေတာ့ TVၾကည့္မယ္၊ စာဖတ္မယ္ဆိုၿပီး အခ်ိန္ဇယားထားရွိပါ။ ဒါဆိုအလုပ္အမ်ားႀကီးကို ပုံမွန္လုပ္ျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေရရွည္မွာ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ၿပီးေျမာက္တာကိုေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။

၇။ မနက္၀တ္မယ့္အ၀တ္အစားကို ညကတည္းက ထုတ္ထားပါ။ အ၀တ္အစားထုတ္တာ မၾကာဘူးလို႔ ထင္ရေပမယ့္ထုတ္ၿပီးသားကို ခ်က္ခ်င္းဝတ္ရတာေလာက္ မျမန္မွန္းလုပ္ၾကည့္ရင္ သိလာပါလိမ့္မယ္။

၈။ အခ်ိန္မွန္အိပ္ပါ။ တစ္ရက္တစ္ရက္နဲ႔ေနာက္က်တာေတြက သင့္က်န္းမာေရးကို မသိမသာ ထိခိုက္ေစပါတယ္။

၉။ အိပ္ယာေဘးမွာ မွတ္စုစာအုပ္ထားထားပါ။ အနားယူရင္းနဲ႔ေခါင္းထဲမွာ တစ္ခုခု ေပၚလာရင္ အဆင္သင့္ခ်ေရးႏိုင္ေအာင္ လို႔ပါ။

ဒီအခ်က္ေလးေတြက ဘာမွမဟုတ္ဘူးလုိ႕ထင္ရေပမယ့္ တကယ္ လိုက္နာၾကည့္ရင္ ေရရွည္မွာ အခ်ိန္ေရာ၊လူပါ သက္သာေစမယ့္ နည္းလမ္းေကာင္းေတြဆိုတာ သိလာပါလိမ့္မယ္။